دلتاس خاص

تعريف گسل

خصوصيات زمين ­لرزه ­هاي زمين­ ساختي كه در اثر تحولات زمين شناسي ساختماني (تكتونيكي) اتفاق مي افتند، كاملاً متاثر از نوع گسلش هنگام وقوع زمين ­لرزه است. در صورتي كه ديواره متحرك روئين به سمت پايين حركت كند، گسل نرمال (Normal) پديد مي ­آيد كه در اين گسل­ ها، نيروي كششي باعث گسيختگي گسل مي­ شود. ب) گسل­ هاي امتداد ­لغز (Strike Slip Fault): اگر دو ديواره گسل در امتداد افقي نسبت به يكديگر جابه ­جا شوند گسل­ هاي امتدادلغز را پديد مي­آورند. اگر ديواره متحرك روئين به سمت بالا حركت كند، گسل معكوس (Reverse) پديد مي ­آيد كه عامل گسيختگي در اين گسل ­ها، نيروهاي فشاري هستند. با توجه به اين كه جهت لغزش ديواره ­هاي گسل به سمت راست يا چپ باشد، گسل­ هاي امتدادلغز به دو نوع راست­بر و چپ­بر تقسيم مي­ شوند.

زمين ­لرزه­ ها در اثر آزاد شدن انرژي هاي كرنشي زمين در نقاطي كه پوسته ضعيف­ تر دارند مانند صفحات گسلي به وقوع مي­ پيوندد. سازوكارهاي اصلي به شرح زير است و ممكن است سازوكارهاي گوناگوني از تركيب اين سازوكارهاي اصلي پديد آيند:. بر اساس اين كه كدام يك از ديواره هاي گسل بر ديواره ديگر بلغزد، سازوكارهاي گسلش متفاوت خواهد بود. الف) گسل­ شيب ­لغز (Dip Slip Fault): در اين گسلش يك ديواره در امتداد قائم بر ديواره ديگر حركت مي ­كند. مهمترين عامل زمين­ساختي ايجاد كننده زمين ­لرزه­ ها، گسل­ ها هستند. پوسته زمين در برخي از نواحي گسيختگي دارد كه به آن گسل مي ­گويند. گسل­ ها با توجه به هندسه و جابجايي به چند گروه تقسيم مي­ شوند.

عامل گسلش در اين گونه گسل­ ها، نيروهاي كششي و فشاري هستند.

دوره بازگشت زمينلرزه‌هاي ۶ گسل تهران/واقع شدن ۱۰ دانشگاه و ...

وي ادامه داد: به منظور صحت سنجي اين داده‌ها، نقشه زمينلرزه‌هاي با بزرگاي ۴ و بيشتر در مدت ۱۲۰ سال اخير ايران بر روي اين نقشه تطبيق داده و بررسي‌هايي انجام شد و نتايج اين مطالعات نشان داد كه در مناطق آذربايجان شرقي و غربي، كپه‌داغ، هرمزگان و كرمان بيشترين ميزان زلزله‌ها رخ مي‌دهد و در مقابل در فلات مركزي ايران با تراكم پايين زلزله مواجه هستيم كه اين امر نيز با نقشه به دست آمده در اين مطالعات تطبيق دارد. اين كارشناس اداره ژئودزي و ژئوديناميك سازمان نقشه‌برداري، اضافه كرد: پس از رخداد زلزله‌هاي تاريخي كشور اقداماتي چون تشكيل سازمان نظام مهندسي ساختمان و آيين‌نامه ۲۸۰۰ ضوابط ساخت و ساز پس از زمينلرزه رودبار، تشكيل سازمان مديريت بحران زير نظر وزارت راه و ترابري آن زمان و گسترش شبكه لرزه‌نگاري كشور با كمك بانك جهاني پس از زلزله رودبار در دستور كار مسؤولان وقت قرار گرفت.

به گزارش ايسنا، اكرم السادات عليجان‌زاده، كارشناس اداره ژئودزي و ژئوديناميك سازمان نقشه‌برداري در نشست وبيناري علمي اين سازمان كه امروز برگزار شد، از اجراي مطالعاتي با موضوع "تهيه نقشه و آناليز استرين پوسته با استفاده از مشاهدات ايستگاه‌هاي دائمي GNSS در فلات ايران" خبر داد و گفت: اين مطالعات بر اساس مشاهدات و داده‌هاي شبكه GPS از كل فلات ايران انجام شده است. وي با بيان اينكه در اين نقشه به ۳ رنگ مشخص رسيديم، در اين باره توضيح داد: مناطقي با رنگ صورتي و صورتي روشن داراي بالاترين نرخ استرين پوسته نسبت به مناطق ديگر هستند و بخشي از تغيير شكل موجود در اين مناطق عموما به صورت رخداد رمينلرزه با فراواني زياد و دوره بازگشت متوسط و يا كوتاه آشكار مي‌شوند كه نشان دهنده احتمال زياد رخداد زلزله در اين مناطق است.

عليجان‌زاده با بيان اين كه آناليز و تفسير بردارهاي اين شبكه پيچيده و كار تخصصي است، اظهار كرد: هدف ما اين است ‌كه اين داده‌ها را براي دستگاه‌ها و عموم مردم كاربردي كنيم كه براي اين منظور محاسباتي را اجرايي كرديم و در نهايت به ترسيم نقشه استرين پوسته با استفاده از مشاهدات ايستگاه‌هاي دائمي GNSS در فلات ايران دست يافتيم. وي دوره بازگشت زلزله‌هاي با بزرگاي ۷ بخش شرقي اين گسل را ۱۶۵ سال ذكر كرد و يادآور شد: اين در حالي است كه از دوره بازگشت زلزله‌هاي ۷ اين گسل چند ۱۰ سال گذشته و اين مساله صاحبنظران را نگران كرده است، ضمن آنكه اين بخش از گسل تقريبا هر ۹۰ سال زلزله‌هايي با بزرگي محدود ۵ دارد كه آخرين آنها در ۱۹۳۰ و ۲۰۲۰ ميلادي رخ داده است.

چقدر گسل هاي فعال گيلان را مي شناسيم؟

مديركل زمين شناسي گيلان، از مسئولان خواست جهت مديريت، تصميم گيري و برنامه ريزي در امر كاهش و پيشگيري از مخاطرات نگاه ويژه اي به استفاده از داده هاي زمين شناسي داشته باشند و گفت: رخداد زمين لرزه هايي با بزرگاي كوچك تا متوسط در سال ۱۴۰۰ به ويژه زمين لرزه هاي شهرستان رودبار كه همگي پيرامون رومركز زمين لرزه رودبار قرار دارند، هشداري هستند براي ما تا خاطره زمين لرزه مرگبار رودبار را به فراموشي نسپاريم. اماني، شناسايي هرچه بهتر گسل ها به عنوان سرچشمه هاي لرزه زا، ساخت‌ و ساز ايمن با رعايت كامل اصول مهندسي، آموزش مردم با رخداد زمين لرزه به منظور آشنايي و آمادگي آنها براي عملكرد صحيح قبل، حين و پس از رخداد زمين‌لرزه و مديريت صحيح و اصولي در مواجهه با اين رخداد، نقش حائز اهميتي در كاهش تلفات و صدمات ناشي از رخداد زمين لرزه هاي بزرگ دارد.

مسلم اماني در گفت وگو با ايسنا، با بيان اينكه از ابتداي سال جاري تاكنون ۴۷ زمين لرزه با بزرگاي بيش از دو ريشتر برخي شهرهاي استان گيلان را لرزانده است، افزود: از اين تعداد در بخش جنوبي استان، شهرستان رودبار با حدود ۲۶ زمين لرزه و پس از آن شهرستان تالش در باختر و شمال باختر، با تعداد ۱۲ زمين لرزه بيشترين رخدادهاي ثبت شده را دارا مي باشند. وي با اشاره به مشخصات زمين لرزه ‌هايي كه قادر به ايجاد پارامترهاي جنبش زمين هستند، ادامه داد: مطابق با آيين نامه طراحي ساختمان‏ها در برابر زلزله(استاندارد ۲۸۰۰)، مناطق مختلف كشور از ديدگاه خطر لرزه‌اي به چهار قسمت «مناطق با خطر نسبي خيلي زياد»، «مناطق با خطر نسبي زياد»، «مناطق با خطر نسبي متوسط» و «مناطق با خطر نسبي كم» تقسيم مي شوند.

مديركل زمين شناسي گيلان، اكثريت وسعت استان گيلان را در پهنه با خطر نسبي زمين لرزه زياد تا خيلي زياد دانست و اضافه كرد: رخداد زمين لرزه هاي تاريخي و همچنين وجود گسل هاي جنبا در گستره گيلان همه نشان از لرزه خيزي بالاي اين استان و قرارگيري آن در زمره مناطق پرخطر از نظر مخاطرات لرزه اي را دارد. ۵ را كانون هاي لرزه خيز در شهرستان رودبار دانست و افزود: زمين لرزه هاي ذكر شده پيرامون زمين لرزه ويرانگر ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ رودبار - منجيل و همچنين پيرامون گسل هاي فعال رودبار، جيرنده، منجيل و كليشم قرار گرفته و لذا اين رخدادهاي لرزه اي مي تواند به سبب جنبش اين گسل هاي فعال باشد.

gemstones-of-west-asia68024.verybigblog.com